UYUŞTURUCULAR

UYUŞTURUCULAR

A- Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Uyuşturucular

1- Doğal Uyuşturucular

a-) Afyon(Opium):

Gelincik bitkisine benzer, çiçekleri pembe, mor, beyaz veya kırmızı bitkidir. Bitki kapsülleri olgunlaşınca enlemesine hafifçe kesildiğinde beyaz renkli bir süt çıkar ve bu süt renk değiştirerek sakız gibi katılaşır. Bu ham afyondur. Afyon sakızı da denir. İçinde morfin bulunmaktadır. Esas olarak morfin ilkel kapsül ve haşhaş bitkisinin saplarının kaynatılması ile elde edilir. Kahverengi renkli, ağır kokulu ve acımsıdır.

Afyon yutulur, çiğnenir, yenilebilir, sigara ile içilebilir ya da sıvı olarak enjekte edilebilir. Herhangi bir şekilde vücuda alındığında ağrılar diner, zihin açılır ve yalancı bir keyif hali başlar. Bu kısa süreli halden sonra mide bulantısı, baş dönmesi, renk solması, kalp ve solunum yavaşlaması ile birlikte zehirlenme hali başlar. Aşırı doz ölüme neden olabilir.^[3]

Tıbbi alanda kullanılmak üzere gerekli işlemlere tutulan afyon, tıbbi afyon; kaynatma, ısıtma, mayalama gibi bir takım özel işlemlerden geçirilerek kullanılmaya hazır hale getirilen afyona “hazırlanmış (içim) afyonu denir. Bünye belli bir doza alıştıktan sonra daha fazlasına ihtiyaç duymaktadır. Zamanla ruhsal çöküntüye neden olmaktadır.[4]

b-) Morfin

Kınaya benzer, beyaz, sarı veya kahverengi tonlarında, kokusu afyona benzeyen, enjekte edilerek kullanılabilen, afyondan elde edilen ve afyon içerisinde bulunan 25’e yakın alkoloit maddeden biridir. Saf morfin, beyaz, billuri bir tozdur. Suda erir. Alışkanlık yapıcıdır. Ağrı kesici ve uyuşturucu olarak tıp alanında kullanılır. Argoda, hayalperest, cevher, sert cevher, Amerikan kelebeği, matmazel, emma, maymun gibi isimlerle bilinir. ^[5]

c-) Eroin

Nişastaya benzeyen, beyaz, parlak, kokusuz, acı, hafif, suda ve alkolde eriyen, tıp alanında kullanılan genellikle katkı maddesi olarak nişasta, pirinç unu, tebeşir, kireç tozu, şeker gibi maddelerle karıştırılarak küçük paketler halinde satılan, afyon içerisinde yer alan alkoloitlerden maddedir. Baz morfinin, asetik asit ile ısıtılması ve buna ilave kimyasal işlemler sonucunda oluşur. Normalde sirke gibi kokar. Argoda, gevher, süprüntü, beyaz, cevher, şey, kar, sır, oğlan gibi argo isimlerle bilinir. Morfinden 2 ilâ 20 kez daha kuvvetlidir.^[6]

d-) Kodein

Morfinin kimyasal süreçlerden geçirilmesi ile elde edilen, tıp alanında da kullanılan, beyaz renkli, kokusuz, acımsı, ender olarak iptilaya neden olan maddedir.

2- Sentetik Uyuşturucular

a-) Barbitüratlar

Tıp alanında sakinleştirici ya da uyutucu olarak kullanılan tablet halinde veya kapsül olarak üretilen ağızdan alınan barbitüratlar, alkolle alındıklarında ya da 1 gramı aşan miktar kullanıldığında ölüme neden olur.^[7]

b-) Trankilizanlar

Sakinleştirici ve endişe giderici olarak kullanılan, aşırı dozu uyuklama, ataksi, ağız kuruluğu, solunum depresyonu ve komaya neden olan maddedir.

c-) Sedatifler

Zihni aktiviteleri yavaşlatan, 8-18 saate kadar etkisini gösterebilen sentetiklerdir.

d-) Metadon

Sentetik olarak afyondan üretilen, eroin bağımlılığı tedavisinde kullanılan uyuşturucu maddedir.^[8]

e-) Uçucu Çözülürler

Endüstriyel alanda kullanılan bali, uhu gibi yapıştırıcılar ile tiner, benzin, aseton solunum yoluyla alındığında alkol sarhoşluğuna benzer etki oluşturur.

B- Merkezi Sinir Sistemini Uyaranlar (Stimülanlar)

1- Doğal Uyarıcılar

a-) Koka Yaprağı

Nemli, sıcak iklimlerde yetişen, boyu 1,5 metreye ulaşan, yaprakları düzgün ve oval, yaprakları kurutularak kullanılan Orta ve Güney Amerika bitkisidir.

b-) Kokain

Beyaz, parlak görünümde, acı, kokusuz, Güney Amerika ve Java bölgesinde yetiştirilen koka yapraklarından elde edilen keyif verici bitkidir.

c-) Crack

Kokainin ucuz ve tehlikeli bir türevi olup, içinde eter ve aseton bulunan, çok fazla bağlılık yapan, beyaz veya krem rengi, kesme şeker görünümlü veya toz ya da sıvı şeklinde bulunabilen, burunla çekilen ya da sigara ile kullanılan, ağrı, sarhoşluk, algılama düşüklüğü, kalp çarpıntısı, titreme, nefes darlığı, hayal görme gibi sonuçları olan uyuşturucudur.^[9]

2- Sentetik Uyarıcılar

a-) Amfetaminler

Uyuma hastalığı tedavisi, şişman kişiler için işhat azaltımı, hiperaktivite bozukluğu, epilepsi ve parkinson tedavisinde kullanılır. Aşırı doz baş dönmesi, huzursuzluk, çok konuşma, iştahsızlık ve paniğe; daha aşırısı kramplara, karın ağrısı, titreme, bilinç kaybı, koma ve ölüme neden olur.

b-) Captagon

Sentetik bir uyuşturucu türevi olan fenetilin maddesinin 1961 yılından beri tablet olarak hiperkinetik çocuk tedavisi, narkolepsi hastaları tedavisi, antidepresan olarak kullanılan halidir. Kötüye kullanım nedeniyle üretim durdurulmuştur. Yasadışı üretimi devam etmektedir.^[10]

c-) Extacy

Tablet, kapsül, toz veya sıvı şeklinde bulunabilen, ilk olarak 1912 yılında Çeçe sineği ısırığı olan kişileri uyku halinden kurtarmak için kullanılan merkezi sinir sistemini uyaran amfetamin türevi, hallüsinasyonlara neden olan Hollanda ve Belçika’da üretilen sentetik uyuşturucudur.^[11]

d-) MDA

Amfetamin ve LSD’ye benzer, yüksek dozda alındığında halüsinasyon ve algılama bozukluğuna yol açar.

e-) MDE

Ectasy’den daha hızlı ancak kısa süreli etki gösteren maddedir. Kısa süreli keyif hali sonrası depresyon ve bağımlılığa neden olmaktadır.

f-) MBDB

1986 yılında üretilen amfetaminlerin etki mekanizmalarını anlama amaçlı sentetik uyuştucudur.

g-) DOB

Halüsinasyon etkisi yapan MDA’ya benzeyen ancak yüz kat daha etkili sentetik uyuşturucudur.^[12]

3- Halisinojenler (Hayal Gösterenler)

a-) Esrar

Toz halinde, kına görünümlü, dişi hint kenevirinden kurutulmak, oulmak ve toz haline getirilerek elekten geçirilen; selafon veya naylon içinde ısıtılıp sıkıştırılarak plaka haline getirilen maddedir.

Tetrahydrocannabinol (THC) içeren esrar, toz, katı, plaka halinde ya da sıvı halde kullanılabilir. Hint keneviri bitkisi belli bir olgunluğa erişince kesilip kurutulup, havanda dövülür, odunsu bölümleri elenerek ayıklanır. Tülbentten geçirilerek toz esrar elde edilir. Toz esrarın, ısıtılarak yumuşatılması plaka haline getirildikten sonra kurutulması ile katı (plaka) esrar oluşturulur. Koyu renkli, katran kıvamında sıvı esrar ise, ısıtma ve damıtma işlemleri ile elde edilir. Toz esrar genel olarak tütünle karıştırılarak ya da nargileye konularak içilir. Tütün ya da şurupla karıştırılıp macun haline getirilir.[13]

Burna çekilerek, sigara, pipo, nargile içine konulmak suretiyle tüketilir. Nabız sayısında artmaya, kan basıncının yükselmesine, ağız ve boğaz kuruluğuna, kusma, bulantı ve göz bebeklerinde büyümeye neden olur.^[14]

b-) Marihuana

Kenevir bitkisinin yaprak ve çiçeklerinin kurutulmasıyla elde edilen, zihni ve vücudu etkileyen, kolay bulunabilen, hafıza kaybına, hareketleri takip edememe, görme bozukluğuna neden olan kuvvetli bir uyuşturucudur.

c-) Meskalin

Etli, dikensi bir kaktüs bitkisi olup, Meksika kuzeyinde yetişmektedir. Tablet, kapsül ve sıvı halde kullanılır. Tadı acıdır.^[15]

d-) LSD

Tablet, kapsül ve sıvı formlarında satılan, kokusuz, renksiz oldukça acı bir uyuşturucudur. Kâğıtlar içine absorbe edilmek suretiyle kullanılır. Her kare şeklinde kesilen kağıt bir dozdur. Ağız yolundan kullanılır ve kişinin zihni üzerinde kuvvetli değişikliklere neden olarak algılama güçlüğü çekmesine, kuvvetli stres bozukluğuna, vücut üzerinde de fiziksel etkilere neden olur. Diğer halusinojenlerden PCP, mescaline ve peyote’ye benzer etkileri bulunan LSD aşırı dozda kullanıldığında psikozlara ve ölüme neden olabilir.^[16]

---

[1]      http://www.agaclar.net/forum/ege-bolgesi/5111.htm erişim: 6/10/2015

[2]      http://dakika.org/afyonu-patlamamak erişim: 6/10/2015

[3]      Özmen, Özkan (2009)Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku ABD., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, s. 12.

[4] Parlar/Hatipoğlu, s. 1404.

[5]      Özmen, s. 13.

[6]      Özmen, s. 15.

[7]      Özmen, s. 16.

[8]      Gök, Ali, “Uyuşturucu Madde Türleri” http://www.tavsiyeediyorum.com/uzmanyazisi_119.htm erişim: 7/10/2015

[9]      Özmen, s. 19.

[10]     Demirkıran, Sümeyra(2013) “Hatay İlinde 2011-2012 Yıllarında Ele Geçirilen Captagon Tabletleri” Adli Tıp Dergisi, Cilt 28, Sa. 1, S. 17-23, s. 19.

        http://www.journalagent.com/adlitip/pdfs/ADLITIP-64326-RESEARCH_ARTICLE-DEMIRKIRAN.pdf erişim. 6/10/2015

[11]     Özmen, s. 20.

[12]     Gök, a.g.m.

[13]  Parlar/Hatipoğlu, s. 1405.

[14]     Özmen, s. 21.

[15]     Özmen, s. 22.

[16]     Drug Enforcement Administration, http://www.dea.gov/druginfo/drug_data_sheets/LSD.pdf erişim: 6/10/2015