TEBLİGAT HUKUKU SUNUM

 

TEBLİGAT HUKUKU

Dr. Gökhan Taneri

Bursa 9. İcra Mahkemesi Hakimi

7201     Sayılı Tebligat Kanunu

•     Tebligat esasları m. 8-33’te düzenlenmiştir.

•     Tebliğ evrakının nüshaları ve makbuz verilmesi m. 8,

•     Davetiyenin ihtiva edeceği kayıtlar m. 9

•     Bilinen adreste tebligat m. 10,

•     Vekile ve kanuni mümessile tebligat m. 11,

•     Hükmi şahıslara ve ticarethanelere tebligat m. 12,

•     Hükmi şahısların memur ve müstahdemlerine tebligat m. 13,

Tebligat Esasları-2

•     Askeri şahıslara tebligat m. 14,

•     Sefer hali m. 15,

•     Aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçiye tebligat m. 16,

•     Belli bir yerde veya evde meslek ve sanat icrası m. 17,

•     Otel, hastane, fabrika ve mektep gibi yerlerde tebligat m. 18,

•     Mevkuf ve mahkûmlara tebligat m. 19,

•     Muhatabın muvakkaten başka yere gitmesi m. 20,

Tebligat Esasları -3

•     Tebliğ imkansızlığı ve tebellüğden imtina m. 21,

•     Yaş ve ehliyet şartı m. 22,

•     Tebliğ mazbatası m. 23,

•     İmza edemeyecek durumda olmak m. 24,

•     Yabancı memlekette tebligat usulü m. 25,

•     Siyasî temsilcilik aracılığıyla yabancı ülkedeki Türk vatandaşlarına tebligat m. 25/a

Tebligat Esasları-4

•     Türkiye'deki elçilik veya konsolosluklardan tevdi olunan tebligat evrakı m. 26,

•     Yabancı memlekette Türk memurlarına ve askeri şahıslarına tebligat m. 27,

•     İlanen tebligat m. 28,

•     İlan şekli m. 29,

•     İlanın ihtiva edeceği kayıtlar m. 30,

•     İlanen tebligatta tebliğ tarihi m. 31,

Tebligat Esasları-5

•     Usulüne aykırı tebliğin hükmü m. 32,

•     Resmi ve adli tatil günlerinde tebligat m. 33

Tebligatın yapılması

•     Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracılığıyla,

•     • Memur aracılığıyla,

•     • Doğrudan doğruya,

•     • İlan yolu ile veya

•     • Elektronik şekilde yapılabilir.

Tebligat hangi kurum aracılığıyla yapılır?

•     Kural olarak PTT Genel Müdürlüğü aracılığıyla yapılır. Diğer tebligat türleri istisnai olarak başvurulan yollardır.

•     Diğer kanunlarda özel hüküm bulunması halinde veya tehirinde zarar umulan işlerde veya aynı yerde bulunan 1. maddede yazılı daire ve müesseseler arasında veya bu daire ve müesseselerde bulunan şahıslara yapılacak tebligat, kendi memurları veya mahalli mülkiye amirinin emriyle zabıta vasıtasıyla yaptırılır.

Tebligat nasıl yapılır?

•     . PTT aracılığıyla yapılan tebligat, iadeli taahhütlü mektupla yapılır.

Türk Medeni Kanunu ve Nüfus Kanunu

•     Her iki kanun da yerleşim yerine ilişkin hükümler taşır.

•     Türk Medeni Kanunu m. 19’a göre,

•     Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Bir kimsenin aynı zamanda birden çok yerleşim yeri olamaz. Bu kural ticarî ve sınaî kuruluşlar hakkında uygulanmaz.

Türk Medeni Kanunu m. 20

• Bir yerleşim yerinin değiştirilmesi yenisinin edinilmesine bağlıdır. Önceki yerleşim yeri belli olmayan veya yabancı ülkedeki yerleşim yerini bıraktığı hâlde Türkiye'de henüz bir yerleşim yeri edinmemiş olan kimsenin hâlen oturduğu yer, yerleşim yeri sayılır.

Nüfus Kanunu m. 3/1-ee bendinde

•     Yerleşim yeri adresi: Sürekli kalma niyetiyle oturulan yeri ifade edeceği düzenlenmiştir.

•     68/1-c bendi gereğince;

•     Adres değişikliğini bildirme yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyenlere 50 Türk lirası, gerçeğe aykırı beyanda bulunanlara 1000 Türk lirası idarî para cezası, yurt içinde mülkî idare amirlerince, yurt dışında ise dış temsilciliklerce verilir

Tebligat Hukuku Kaynakları

•     7201 sayılı Tebligat Kanunu

•     Tebligat Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik

•     Elektronik Tebligat Yönetmeliği

•     PTT İşletmesi’nin Tebligat İşletme Esasları

•     6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu

•     Değişik kanunlardaki ilgili hükümler

•     İki taraflı veya çok taraflı anlaşmalar

•     Yargı kararları

•     Öğreti

Tebligatın Aşamaları

•     1-Tebligatın çıkartılması talebi,

•     2-Tebligatın hazırlanması,

•     3-Tebligatın ulaştırılması.

Tebligat yapabilecek kişiler

•     PTT İşletmesi

•     Memur (TebK m. 2, m. 41; TebY m. 5, m. 64)

•     Kolluk (TebK m. 2, m. 41; TebY m. 5, m. 64)

Doğrudan tebligat,

•     Kanunun açıkça düzenlediği hallerde, kişiye doğrudan tebligat yapılması.

•     TebK m. 36, m. 37, m. 38, AvKm. 56/4; HMK m.301/1

Mahkemeler;

• Mahkemeler, kendiliğinden veya talep üzerine, işin mahiyetine göre, dairelerinde çalışan memurlar vasıtasıyla tebligat yapılmasına karar verebilirler (TebK m. 41; TebT m. 62).

Muhatap

• Tebligat yapılacak kişi, muhatap olarak adlandırılır. Tebligat, kural olarak muhatabın kendisine yapılır. Muhatap gerçek veya tüzel kişi olabilir.

Gerçek kişilere tebligat,

•     Muhatap tebligat yapılacağı sırada adresinde bulunmazsa, tebligat, kendisi ile aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçilerine yapılabilir (TebK. m.16; TebYm.25).

•     Belirli bir yerde devamlı olarak meslek veya sanatını icra eden bir kişi, tebligatın yapılacağı sırada o yerde bulunmuyorsa, tebligat, aynı yerde sürekli çalışan memur veya işçilerinden birine; bu kişi, meslek veya sanatını evde icra ediyorsa ve memur ya da işçisi de yoksa, aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçilerinden birine tebligat yapılabilir (TebK. m. 17; TebY m.26).

•     Tebligat yapılacak gerçek kişinin kanunî temsilcisi varsa ve tebligatın muhatabın bizzat kendisine yapılması gerekmiyorsa, tebligat temsilcisine yapılır (TebK. m. 11, II).

YAŞ VE EHLİYET ŞARTI

• Muhatap yerine kendisine tebliğ yapılacak kimsenin görünüşüne nazaran onsekiz yaşından aşağı olmaması ve bariz bir surette ehliyetsiz bulunmaması lazımdır (TebK m.22; TebY m.34).

HASIMLIK

•     Kendilerine tebliğ yapılması caiz olan kimselerin o davada hasım olarak alakaları varsa muhatap namına kendilerine tebliğ yapılamaz (TebK m.39, TebY m.62)

•     Tipik örneği boşanma,

Tüzel kişilere tebligat

•Tüzel kişilere tebligat yapılması durumunda, muhatap olarak tüzel kişi esas alınır ve ancak tebligat yetkili temsilciye yapılır (TebK m. 12; TebY m. 20).

•     Tüzel kişinin birden fazla yetkili temsilcisi varsa, tebligat bunlardan sadece birine yapılır (TebK m. 12)

Tüzel kişi adına tebligat yapılacak temsilcisi, herhangi bir nedenle mutad iş saatlerinde iş yerinde bulunmazsa ya da o sırada evrakı alamayacak durumda bulunursa,

•     tebligat, orada hazır bulunan memur veya işçilerden birine yapılır (TebK m. 13). Burada, öncelikle, yetkili temsilciden sonra gelen kimseye veya evrak müdürü gibi bu işle görevli birine; bunlar bulunmazsa, diğer memur ya da işçilere tebligat yapılmalıdır (TebY m. 21/2, 3).

TEBLİGATIN YAPILABİLECEĞİ YER

•     1-***Tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır (TebK. m. 10, I; TebT. m. 13).

•     2***Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya o yerde tebligat yapılamaması hâlinde,

muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim

yeri adresi, bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır (TebK. m. 10, II).

3-***Muhatabın müracaatı veya kabulü şartıyla her yerde tebligat yapılması caizdir yapılır (TebK. m. 10, III).

Tebligatın yapılabileceği yerler;

•1.Bilinen adres,

•2. Adres kayıt sistemindeki adres,

•3. Her yer***kabul ya da müracaat şartıyla

Adres değişikliğini bildirim zorunluluğu

•     Kendisine veya adresine kanunun gösterdiği usullere göre tebliğ yapılmış olan kimse, adresini değiştirirse, yenisini hemen tebliği yaptırmış olan mahkemeye bildirmeye mecburdur. Bu takdirde bundan sonraki tebliğler bildirilen yeni adrese yapılır.

•     Tebligat Kanunu m. 35 yönetmelik m. 57

Bildirmeyen sonuçlarına katlanır.

•Adresini değiştiren kimse yenisini bildirmediği ve adres kayıt sisteminde yerleşim yeri adresi de tespit edilemediği takdirde, tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına asılır ve asılma tarihi tebliğ tarihi sayılır. Bundan sonra eski adrese çıkarılan tebliğler muhataba yapılmış sayılır.

Tüzel kişiler;

• TÜZEL KİŞİLER: Daha önce tebligat yapılmamış olsa bile, tüzel kişiler bakımından resmî kayıtlardaki adresleri esas alınır.

Tebligat Zamanı

•     KURAL: Resmî ve adlî tatil günlerinde de tebligat caizdir (TebK. m. 33; TeblY. m. 54, 55). Bu nedenle, tebligat, kural olarak, mesai saatleri içinde ve dışında, gece ve gündüz, resmî tatil günlerinde, dinî ve millî bayramlarda, adlî tatilde, Cumartesi ve Pazar günleri, kısaca yılın 365 günü, günün 24 saati yapılabilir.

•     İSTİSNA: Avukat tarafından takip edilen işlerde, avukatın bürosunda yapılacak tebligatlar, resmî çalışma gün ve saatleri içinde yapılır (TebK. m.11,

•     II).

TEBLİGAT EVRAKI

•     ØTebliğ Mazbatalı zarf (TebK m. 59; TebY m.

•     43, 44).

•     ØTebliğ Mazbatası (TebK m. 23; TebY m. 35).

•     Ø Davetiye (TebK m.9; TebY m. 14).

MUHATABIN ADRESTE GEÇİCİ OLARAK BULUNMAMASI VEYA

TEBELLÜĞDEN İMTİNA ETMESİ (TebK m. 21; Teb. T m. 30-33; Teb.K m.10)

•     Muhatap veya adına tebellüğe ehil kimseler, tebligat adresinde oturmalarına rağmen o sırada bulunmaz veya tebellüğden imtina ederlerse, tebliğ memuru, evrakı o yerin muhtar, ihtiyar heyeti veya meclisi üyelerinden birine yahut zabıta âmir veya memuruna imza karşılığı teslim eder. Daha sonra tebliğ memuru, tesellüm edenin adresini içeren bir ihbarnameyi basılı örneğine uygun şekilde düzenleyerek muhatabın adresinin ait olduğu kapıya yapıştırır.

İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır.

İhbarname on gün süreyle kapıda kalır.

21/1-Adreste bulunmama ya da tebligatı almama

•     1-Teslim; tebligat kanunda belirtilen kişilere teslim edilir.

•     2-Asma; Tebligat kapıya asılır.

•     3-Bildirim; Kanunda belirtilen kişilere bildirilir.

•     4-Araştırma: Araştırma yükümlülüğü 21’de değil, 23’üncü maddenin, 1-7’nci bendinden kaynaklanıyor.

•     İmtina nedeni ya da adreste bulunmama nedeni araştırılmalı.

•     Araştırma külfeti 21/2 fıkrası gereğince mernise yapılan tebligatlar için de geçerli.

Tebellüğden imtina söz konusu ise,

• muhatap durumdan zaten haberdar olduğundan bu kimselere haberverilmesi gerekli değildir.

21/2

•     Gösterilen adres muhatabın adres kayıt sistemindeki adresi olup, muhatap o adreste hiç oturmamış veya o adresten sürekli olarak ayrılmış olsa dahi, tebliğ memuru tebliğ olunacak evrakı, o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti azasından birine veyahut zabıta amir veya memurlarına imza karşılığında teslim eder ve tesellüm edenin adresini ihtiva eden ihbarnameyi gösterilen adresteki binanın kapısına yapıştırır. İhbarnamenin kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır.

Muhatabın ölümü

•     Tebligat mercie iade olunur.

Muhatabın adresten sürekli ayrılmış olması hali

•     Posta memurunun görev çevresinde ise tespit edilen adres, bu adrese tebligat yapılır.

•     Görev çevresinde değilse, posta idaresine teslim eder ve yeni tespit edilen adreste tebligat yapılır.

İlanen tebligat

•     Adresin meçhul olması halinde yapılır,

Adresin meçhul olduğu,

•     Muhtarlığın şerhi ile tespit edilir.

•     Ancak Yargıtay kolluk adres araştırması aramaktadır.

Son

•     Teşekkürler,

•     Dr. Gökhan Taneri

•     Bursa – 2023

•     9. İcra mahkemesi hakimi

•     505 567 5219

•     gokhantaneriemre@gmail.com