KOLLUK MEVZUATINDA ZORLA GETİRME

Kolluk Mevzuatında Zorla Getirme:

i-) Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu:

26 maddeden oluşan kanun iki farklı yerde “zorla getirme” kavramına yer vermiştir. Bunlardan birincisi, 4/A maddesindedir:

“Polis kişileri ve araçları; …

Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek, … amacıyla durdurabilir.”

İkinci hüküm ise zor kullanma yetkisine ilişkin 16. maddesindedir:

“Polis; …

c) Hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş olan kişilerin ya da suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silah kullanmaya yetkilidir.”

Kanunda ihzar sözcüğüne yer verilmemiş, zorla getirmenin nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.

“Adli Görev ve Yetkiler” başlıklı hükme ancak Ek Maddede yer verilmiş olan yasada, “Polis, bu maddede yazılı görevlerinin yanında Ceza Muhakemesi Kanunu ve diğer mevzuatta yazılı soruşturma işlemlerine ilişkin görevleri de yerine getirir” düzenlemesi yapılmıştır.

ii-) Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu:

2803 sayılı ve 27 maddeden oluşan yasada “zorla getirme” ya da “ihzar” konusunda herhangi bir hükme yer verilmemiş, ancak 7. Maddenin 1/b bendinde “Adli görevleri” başlığında, “İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarla belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek.” düzenlemesi yapılmıştır.

iii-) Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu:

26 maddeden oluşan 2692 sayılı yasa doğrudan “ihzar” ya da “zorla getirme” kavramlarına yer vermemiştir. Kanunun 11. Maddesinde: “Sahil Güvenlik Komutanlığı bu kanunla öngörülen görevlerini gerektiğinde ilgili Bakanlıklar, mülki ve adli makamlar ile diğer güvenlik kuvvetleri ve ilgili kuruluşlarla işbirliği, karşılıklı yardım ve koordinasyon yapmak suretiyle yerine getirir.” hükmüne yer vermiştir.

Kanunun 22. Maddesi, bu kanunda belirtilen görevlerden hangilerinin adli, hangilerinin idari görev oldukları konusunun tüzükle düzenleneceğini belirtmiştir. 16/71985 gün, 85/9709 sayılı tüzük 6. Maddesinde ise “Hazırlık soruşturması ve yargılama sırasında güvenlik kuvvetlerince karada yapılacak işler, polis veya jandarma tarafından yürütülür.” hükmüne yer vermiştir.