SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE MENFİ TESPİT DAVASI AÇAN KİŞİ İSPAT YÜKÜMLÜSÜDÜR.

19.HD. 15/04/2019 gün, 2018/1501 Esas, 2019/2521 Karar

Aksine sözleşme hükmü veya adet olmadıkça alım-satım sözleşmelerinde her iki tarafın edimlerini aynı anda gerçekleştirdikleri kabul edilir. Aksini ispat yükü, menfi tespit davası davacısındadır.

“…Davacı vekili, yaş meyve ticareti yapan davacının davalıdan sebze aldığını, aralarındaki teamüle göre ödemelerin çekle yapıldığını, süregelen ticari ilişkilerine dayanarak davacının malları teslim almadan davalı lehine dava konusu çeki keşide ettiğini ancak davalının malları teslim etmediğini, çeki de iade etmediğini iddia ederek dava konusu çekin iptali ile davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini  talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, taraflar arasında süregelen bir ticari ilişki olmadığı, dava konusu çekin kendilerinde olduğu ve icra takibine konu edildiği, malların teslim edilmediği hususunun doğru olmadığı, taraflar arasında imzalanan bir protokol bulunduğu ayrıca malların davacıya teslim edildiğine dair belgeyi dosyaya ibraz ettikleri savunmasıyla davanın reddini istemiştir. 

Mahkemece, mal teslimine yönelik ispat yükünün davalıda olduğu, davalı vekiline davaya konu çek karşılığı malların davacıya teslim edilip edilmediği hususunda davacı tarafa yemin teklifinde bulunup bulunmayacağı hatırlatıldıktan sonra davacı asilin dava ve takibe konu çek karşılığı olarak kendisinin davalıdan teslime konu malları teslim almadığı hususunda yemin ettiği, davalı vekilinin mal teslimine ilişkin olduğu beyanıyla dosyaya sunduğu belgenin dava konusu çekle ilgisinin tespit edilemediği, bu belgenin davacı vekilince de kabul edilmediği, çek karşılığı malların teslim edildiğinin davalı tarafça ispatlanamadığı, davanın davacının yemini ile ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava satım sözleşmesine dayalı olarak verilen çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti talebine ilişkindir. Davacı alıcıya verilen çek karşılığı malların teslim edilmediğini davalı satıcı ise malların teslim edildiğini ileri sürmektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 207/2. maddesi uyarınca sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine adet bulunmadıkça satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Satıma konu malın çekin verildiği tarihte malların teslim edildiğinin kabulü gerekir. Bunun aksini yani malın teslim edilmediğini İSPAT YÜKÜ DAVACI alıcıda olup mahkemece ispat yükümlülüğünde yanılgıya düşülerek davalıya icapsız yemin teklifinde bulunulması ve icapsız yemine dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.”